AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI
QƏBƏLƏ RAYON
İCRA HAKİMİYYƏTİ

2017-ci ilin   yarımilliyində   Qəbələ rayonunun

sosial-iqtisadi Inkişafı haqqında

         Ümumi məhsul və əhalinin gəlirləri.

2017-ci ilin I-yarımilliyində Qəbələ rayonunda  68547  milyon manatlıq   məhsul və xidmətlər istehsal olunmuş, onun hər nəfərə həcmi   653   manat təşkil etmişdir. Məhsul və xidmətlərin 68.5   faizi istehsal sahələrinin, 31.5 faizi isə xidmət sahələrinin  payına düşmüşdür.Həmin dövrdə kənd təsərrüfatı və balıqçılıq sahəsində  21394 min manatlıq və ya ümumi məhsulun 31.2  faizi qədər,ticarət və xidmət sahəsində  19345  min manatlıq (müvafiq olaraq 28.2 faiz), tikintidə   9761   min manatlıq  (14.2 faiz), sənayedə  15338 min manatlıq   (22.3 faiz), nəqliyyat və anbar təsərrüfatı sahəsində  2186 min manatlıq  (3.1 faiz), informasiya  və rabitədə  523 min manatlıq  ( 1.0  faiz) məhsul və xidmətlər istehsal olunmuşdur. Qəbələ rayon iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələri üzrə   ümumi  məhsul buraxılışının həcmini  aşağıdakı  cədvəldən daha aydın görmək olar..               

                                                                                              (min manatla)

Ərazi və əhali 

Rayonun  ərazisi 1550 kv km-dir. 01 iyul 2017-ci il tarixə rayonda mövcud əhalinin sayı  104901  nəfər olmuşdur. Əhalinin sıxlığı hər kv km-ə 67.6 nəfərdir. Rayonda 1 şəhər, 3 qəsəbə, 60 kənd yaşayış məntəqəsi vardır. Rayon  əhalisinin 13951 nəfəri yaxud 13,3 faizi şəhər, 21924 nəfəri yaxud 20,9 faizi qəsəbə, qalan 69026  nəfəri  yaxud 65.8 faiz kənd yerlərində yaşayır. Rayonda 689 məcburi köçkün ailəsi və bu ailələrdə 2443 nəfər məcburi köçkün vardır. Rayonda 1 şəhər, 3 qəsəbə, 60 kənd ərazi nümayəndəliyi və 29 bələdiyyə fəaliyyət göstərir. 2017-ci ilin  birinci yarımillik ərzində və 2016-cı ilin   həmin dövrü ilə müqayisədə əsas demoqrafik göstəricilər aşağıdakı kimi olmuşdur.

2017-ci ilin  birinci yarımillik ərzində Qəbələ rayonunda 858 körpə doğulmuş və 338 nəfər ölən qeydə alınmışdır. Vəfat edənlərin  3 nəfəri 1 yaşa qədər ölən uşaqlar olmuşdur. 2017-ci ilin  birinci yarımillik ərzində keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin hər min nəfərinə  doğulanlar 5.6  faiz azalmış, ölənlərin sayında isə 28 faiz  artma müşahidə olunmuşdur. 2017-cı ilin  birinci yarımillik ərzində Qəbələ rayonunda 270 nikah və 59 boşanma qeydə alınmışdır ki, keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə  nikahların sayı  9.7 faiz azalmış , boşananların sayı isə 37.2 faiz   artmışdır.

Kənd təsərrüfatı

Qəbələ rayonunun iqtisadiyyatında taxılçılıq, meyvəçilik və heyvandarlıq aparıcı rol oynayır.Bununla yanaşı, təsərrüfatlarda bostan məhsulları, tərəvəz, üzüm və kartof da istehsal edilir.Rayonda keçən ilin payızında  21047  hektar sahədə payızlıq taxıl əkilmişdir      2017-ci ilin birinci yarımilliyində 10114  ton taxıl, 1331 ton kartof, 1440 ton tərəvəz  və 89 ton meyvə istehsal olunmuşdur. Heyvandarlıq məhsullarından 2031 ton diri çəkidə  ət,20022 ton süd,5923 min ədəd yumurta,312.2 ton yun istehsal olunmuşdur.2016-cü ilin müvafiq dövrünə nisbətən,yumurta istehsalı  2 min ədəd, yun istehsalı  0.2 ton, süd istehsalı isə  472 ton artmış, ət istehsalı  isə  21 ton  azalmışdır. Rayonun təsərrüfatlarında 2017-ci ilin birinci yarımilliyində 46295 baş iri buynuzlu mal-qara,o cümlədən 23460 baş inək və camış, 192300 baş qoyun və keçi, 1088  baş donuz mövcud olmuşdur.

01  iyul  2017-cü il tarixə Qəbələ rayonu üzrə

 kənd təsərrüfatı işlərinin gedişi  haqqında

Məlumat

Mal-qaranın sayı (baş)

Heyvandarliq  məhsullarının istehsalı (ton)

Sənaye

Rayonun sənayesi əsasən meyvə şirələrinin istehsalı, qida məhsullarının istehsalı, elektrik enerıisi, qaz və buxarın istehsalı, bölüşdürülməsi və suyun yığılması və paylanması sahələri ilə təmsil olunmuşdur. 2017-ci ilin yanvar-iyun aylarında sənayedə istehsal olunmuş malların və göstərilmiş xidmətlərin həcmi  15338  min manat təşkil etmişdir.Bu da əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə  11.7  faiz artım,müşahidə olunmuşdur.Sənaye məhsulunun  6.9  faizi mədənçıxarma, 67.8  faizi emal,  22.5  faizi elektrik enerjisi,qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi  və təchizatı,  2.8 faizi isə su təchizatı,tullantıların təmizlənməsi və emalı bölmələrində istehsal olunmuşdur. 2017-ci ilin  altı ayı  ərzində sənaye müəssisələrində çalışan 1441 nəfərin orta aylıq nominal əmək haqqı 330.5  manat təşkil etmiş və əvvəlki illə müqayisədə 2.3 faiz çox deməkdir.

Tikinti

2017-ci ilin iyul ayın 1-vəziyyətinə rayonda əsas kapitala yönəldilmiş investisiyanın həcmi 10093.3 min manat, tikinti quraşdırma işlərinin həcmi isə  9761 min  manat   təşkil etmişdir. 2017-ci ilin  iyul  ayın 1-vəziyyətinə  ümumi sahəsi 11000  kv metr  olan  120 fərdi  ev tikilib istifadəyə verilmişdir. 2017-ci ilin yarımillik ərzində 10840.3 min manatlıq əsas fondlar istifadəyə verilmiş  bununda  5740.3  min manatı dövlət, 5100  min manatı isə qeyri dövlət mülkiyyəti təşkil etmişdir. Hazırda  rayonda 15 min yerlik futbol stadionunun tikintisi  üçün yer ayrılıb, “Raftinq” Mərkəzində  tikinti işləri yekunlaşıb və “Cıdır” Atçılıq idman kompleksində  tikinti işləri başlanıb.

Mədəniyyət və turizm

Rayonda 2017-cü il iyul ayının 1-i vəziyyətinə 1 mədəniyyət evi, 26 kitabxana,  1 xalq  teatrı,   31 klub,   4 mədəniyyət   və   istirahət  parkı,  3   muzey  fəaliyyət  göstərmişdir. Rayonda 93 mədəniyyət abidəsi və 1 dövlət  qoruğu vardır. Abidələrin 61-i dövlət əhəmiyyətlidir. Qəbələ rayonunun turizim sektoru təbiət mənzərələri, tarixi abidələri, mədəniyyət ocaqları çox müasir turizim kompleksləri baxımından zəngin imkanlara malikdir. Rayonun tarixi yerləri rayona gələn turistləri özünə cəlb edir.Gözəl təbiəti heyran edici mənzərələri olan bu yer qonaqlarda böyük təsürat oyadır. Hazırda  rayonda 15 min yerlik futbol stadionunun tikintisi üçün yer ayrılıb, “Raftinq” Mərkəzində  tikinti işləri yekunlaşıb və “Cıdır” Atçılıq idman kompleksində  tikinti işləri başlanıb.

Təhsil

Rayonda 4 ibtidai, 11-əsas və 53 orta məktəb fəaliyyət göstərir. Qəbələ rayonunda cari dərs ilində fəaliyyət göstərən 68 ibtidai, əsas və orta məktəblərdə 16998 nəfər şagird təhsil alır. 2620 müəllim bu şagirdlərin təlim tərbiyyəsi ilə məşğul olur. Bu məktəblərdə şagirdlər 485  kompyuterdən istifadə edir. Rayonda  22  məktəbə qədər uşaq müəssisəsi vardır ki,  bunlarda da uşaqların sayı 780 nəfərdir. Rayonda   fəaliyyət  göstərən Peşə təhsili məktəbində 408 nəfər gənc 8 ixtisas üzrə təhsil alır. Bu gənclərin təlim tərbiyyəsi ilə 15 nəfər müəllim  və 13 nəfər  usta  məşğul olur.

Səhiyyə

2017-cü il iyul  ayının 1-i vəziyyətinə rayonda 6 xəstəxana, bu xəstəxanalarda 330 çarpayı, 36 tibb və feldşermama məntəqəsi, 9 ambulator poliklinika müəssisəsi, cəmi 51 tibb müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Bu  müəssisələrində 178 həkim, 461 orta tibb işçisi çalışır. Rayonda əhalinin  hər 10000 nəfərinə 18,8 həkim, 48,6 nəfər tibb işçisi düşür. Rayon Mərkəzi   xəstəxanası   əsaslı   şəkildə   təmir   edilmiş,   bütün    müasir avadanlıqlarla təmin edilmişdir. Rayonda müasir standartlara cavab verən böyük Regional müalicə Diaqnostika  mərkəzi və onun ətrafında müasir standartlara cavab verən istirahət parkı fəaliyyət göstərir.

Nəqliyyat və rabitə

Müstəqillik dövründən sonra ölkədə sosial – iqtisadi münasibətlərin yeni şəkildə formalaşması nəqliyyat və rabitə kompleksinə də bilavasitə təsir göstərmişdir.  İqtisadiyyatın bütün sahələrində, o cümlədən nəqliyyat və rabitə sektorunda, ardıcıl olaraq iqtisadi islahatların aparılması, ölkənin əlverişli coğrafi mövqeydə yerləşməsindən səmərəli şəkildə istifadə olunması, nəqliyyat və rabitə kompleksinin yüksələn xəttilə inkişafını sürətləndirmişdir. Müasir şəraitdə avtonəqliyyat vəsaitlərinin  rolu əvəz olunmazdır. Onlardan səmərəli istifadə olunması əsas amillərdən biridir. Məlum olduğu kimi avtonəqliyyatdan xalq təsərrüfatının bütün sahələrində, yəni yaxın və  uzaq məsafələrdə yük daşınmasında,  əhaliyə sərnişin xidməti göstərilməsində və sair sahələrdə istifadə olunur. Nəqliyyat və rabitənin əsas göstəriciləri aşağıdakı cədvəldə göstərilmişdir.

Nəqliyyat və rabitənin əsas göstəriciləri

İstehlak bazarı

2017-cü  ilin birinci  yarımillik  ərzində rayonun istehlak bazarında  əhaliyə 18690  min manatlıq   pullu  xidmət göstərilmişdir.  Pərakəndə əmtəə dövriyyəsinin ümumi həcmi  83539 min manat olmuş bu da keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 17,5 faiz və ya 12437 min manat çox olmuşdur. Pərakəndə əmtəə dövriyyəsinin ümumi həcmində iaşə dövriyyəsinin xüsusi çəkisi isə 5.8 faiz və ya 4859 min manat təşkil etmişdir. İctimai iaşə də daxil olmaqla pərakəndə əmtəə dövriyyəsinin və əhalliyə göstərilən pullu  xidmətlərin ümumi həcmi aşağıdakı  göstəricilərlə xarakterizə olunur.

m i n  m a n a t l a

Əmək haqqı, məşğulluq və işsizlik

2017-ci ilin birinci yarımilliyində  rayon  iqtisadiyyatında muzdla çalışan  işçilərin orta aylıq əmək haqqı 281 manat təşkil etmiş və 2016-ci ilin həmin dövrünə nisbətən 1,1 faiz artmışdır. Yüksək orta aylıq əmək haqqı rayon iqtisadiyyatının elektrik enerjisi və qaz istismarında, rabitə, maliyyə vasitəçiliyində, dövlət idarəetməsi və müdafiə, məcburi sosial təminatda, təhsil sahəsində çalışan işçilərə məxsus olmuşdur. İqtisadiyyatın bazar münasibətlərinə doğru inamla addımladığı bir vaxda, əhalinin  sosial müdafiəsini həll  etmək, işçiləri qanuni müdafiə etmək, işçizlik hüququ olmayan uşaqlı analara, qarabağ əlilərinə digər az təminatlı tədbirlərin imtiyazlarını ödəmək, işsiz əhalinin bir hissəsinin iş  yerinə və ictimai işlərə cəlb olunması, onların sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi və digər vacib məsələlərin həlli məşğulu haqqında qanunların  təmin  etmək  Qəbələ  Məşğulluq  mərkəzinin  əsas  iş  pirinsipi olmuşdur. Qəbələ  rayon  Məşğulluq mərkəzinə  01 iyul  2017-ci il tarixə 970 nəfər işsiz vətandaş  qeydiyyata alınmışdır. Qeydiyyata alınanlardan 134 nəfəri qadınlardır. Mərkəz tərəfindən işsiz kimi müraciət edən vətəndaşların öz arzusuna əsasən 395 nəfəri müxtəlif  peşələr üzrə işə düzəldilmişdir. Onlardan 59 nəfəri qadındır.Işsizlik statusu alıb 20 nəfər onlardan 3-qadındır.Müavinat alan 23 nəfərdən 5-ı qadındır.  2017-cı il 01 iyul   vəziyyətinə Qəbələ rayonunda məşğul əhalinin sayı 56849 nəfər təşkil etmişdir. Məşğul əhalinin 11297 nəfəri muzdla işləyənlərdir. Məşğul əhalinin 80.1 faizi və ya  45536 nəfəri muzdsuz işləyənlərdir. Muzdsuz işləyənlərin 38250 nəfəri və yaxud  84,0 faizi kəndli  təsərrüfatlarda, 4,6 faizi yaxud  2095 nəfəri fiziki şəxslər, yerdə qalan 5191 nəfəri və ya 11,4 faizi isə digər sahələrdə çalışanlardır

Yeni açılmış iş yerləri

2003-cü ilin  oktyabr  ayının  1-dən 2017-cü  il  iyul ayının 1-nə dək rayonda 16263 yeni iş yeri açılmışdır ki, onun da  14464  daimi iş yerləridir. Aşağıdakı cədvəldə yeni iş yerlərinin açılması barədə illər üzrə məlumat verilmişdir.

Əhalinin sosial müdafiəsi

2017-ci ilin 01 iyul vəziyyətinə  Dövlət Sosial Müdafiə Fondu Qəbələ rayon şöbəsi üzrə 11690 pensiya işi üzrə 11968 nəfər əmək pensiyaçısı qeydiyyatda olmuşdur ki, onlardan 7910 nəfəri yaşa görə, 2990 nəfəri əlliliyə görə 790 ailə üzrə 1068 nəfər  isə ailə başçısını itirməsinə  görə pensiyaçı olmuşdur. Pensiyaçılara təyin  olunmuş  aylıq  ümumi pensiya məbləği 2016.2 min manat, 1 pensiya işi üzrə orta aylıq pensiya məbləği 172.48  manat təşkil etmişdir. Əhalinin Sosial Müdafiə Mərkəzi tərəfindən 4331 ailəyə 4672 üzvünə  2002.7 min manat sosial müavinət, 672 ailəyə 3118 ailə üzvünə 792.5 min manat ünvanlı sosial yardım  ödənilmişdir.