AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI
QƏBƏLƏ RAYON
İCRA HAKİMİYYƏTİ

2018-ci ilin  doqquz ayı ərzində Qəbələ rayonunun sosial-iqtisadi inkişafı haqqında.

Ölkənin bütün bölgələrində  olduğu kimi, 2018-ci ilin doqquz ayında Qəbələ rayonunun iqtisadiyyatında və sosial-mədəni həyatında nəzərəçarpacaq müvəffəqiyyətlər əldə edilmiş,iqtisadiyyatın bütün sahələrində istehsalın həcmi artmış,yeni təsərrüfat və sosial-mədəni obyektlər istifadəyə verilmiş,yeni iş yerləri açılmış,əhalinin sosial-iqtisadi vəziyyəti yaxşılaşmışdır.       

Ərazi və əhali 

Rayonun ərazisi 1550 kv km-dir. 01 oktyabr 2018-ci il tarixə rayonda mövcud əhalinin sayı  106354  nəfər olmuşdur. Əhalinin sıxlığı hər kv km-ə 68.6 nəfərdir. Rayonda 1 şəhər, 3 qəsəbə, 60 kənd yaşayış məntəqəsi vardır. Rayon  əhalisinin 14145 nəfəri yaxud 13,3 faizi şəhər, 22227  nəfəri yaxud 20,9 faizi qəsəbə, qalan 69982 nəfəri  yaxud 65.8 faiz kənd yerlərində yaşayır. Rayonda 633 məcburi köçkün ailəsi və bu ailələrdə 2192 nəfər məcburi köçkün vardır. Rayonda 1 şəhər, 3 qəsəbə, 60 kənd ərazi nümayəndəliyi və 29 bələdiyyə fəaliyyət göstərir. 2018-ci ilin  doqquz ayı ərzində və 2017-cı ilin həmin dövrü ilə müqayisədə əsas demoqrafik göstəricilər aşağıdakı kimi olmuşdur.

2018-ci ilin  doqquz ayı ərzində Qəbələ rayonunda 1262  körpə doğulmuş və 445 nəfər ölən qeydə alınmışdır. Vəfat edənlərin 4 nəfəri 1 yaşa qədər ölən uşaqlar olmuşdur. 2018-ci ilin  doqquz ayında  Qəbələ rayonunda 532 nikah və 89  boşanma qeydə alınmışdır.

İqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələri  üzrə məhsul buraxılışı

2018-ci ilin doqquz ayında Qəbələ rayonunda iqtisadiyyatın əsas sahələri üzrə istehsal olunmuş məhsul və xidmətlərin ümumi həcmi əvvəlki ilə nisbətən  31.6  faiz artaraq  165887  min manata çatmış,onun adambaşına həcmi isə 1197 manat təşkil etmişdir. Məhsul və xidmətlərin   79,5   faizi istehsal sahələrinin, 20,5  faizi isə xidmət sahələrinin payına düşmüşdür. Məhsul və xidmətlərin  21.2  faizi tikinti-quraşdırma, 17.3 faizi ticarət və xidmətlər sahəsində, 27.0   faizi sənayedə, 32.0 faizi  kənd təsərrüfatı və balıqcılıq təsərrüfatında, 1.8  faizi nəqliyyat və anbar təsərrüfatında,  0,7  faizi isə informasiya və rabitə xidmətləri sahəsində istehsal edilmişdir. Əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə  sənayedə 96.4   faiz, kənd təsərrüfatı və balıqçılıqda 2,1 faiz, ticarət və xidmət sahəsində  8,9 faiz, nəqliyyat və anbar təsərrüfatında 3,3 faiz artım, informasiya və rabitədə 8.3   faiz, tikintidə isə 9,5 faiz azalma müşahidə edilmişdir. Qəbələ rayon iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələri üzrə   ümumi  məhsul buraxılışının həcmini  aşağıdakı  cədvəldən daha aydın görmək olar.                          

                                                                                               (min manatla)

Kənd təsərrüfatı

Qəbələ rayonunun  iqtisadiyyatında  taxılçılıq, meyvəçilik və heyvandarlıq aparıcı rol oynayır.Bununla yanaşı,təsərrüfatlarda bostan məhsulları,tərəvəz,üzüm və kartof da istehsal edilir. Rayonda keçən ilin payızında 20100 hektar sahədə payızlıq və yazlıq taxıl əkilmişdir. Əkilmiş taxıl sahələrinə payız –qış dövrlərində yüksək keyfiyyətli aqrotexniki qulluq göstərilmişdir. 2018-ci ilin doqquz ayında 64646,1 ton taxıl, 8215,2 ton kartof, 5508 ton tərəvəz,   16853,8  ton meyvə, 573,4 ton qarğıdalı, 71,9 ton bostan, 1800 ton şəkər çuğunduru, 80 ton tütün  və 1162,9 ton üzüm   istehsal olunmuşdur. Heyvandarlıq məhsullarından 3461 ton diri çəkidə  ət, 31422 ton süd,17217 min ədəd yumurta, 413 ton yun istehsal olunmuşdur. 2017-cü ilə nisbətən ət istehsalı  3 ton  və ya 0,1 faiz,   yun istehsalı  1 ton və ya 0.2 faiz, yumurta  istehsalı  8822  min ədəd  və ya 205 faiz, süd istehsalı isə  306 ton və ya  1.0 faiz artmışdır. Rayonun təsərrüfatlarında 2018-ci ilin  doqquz ayında 46036 baş iri buynuzlu mal-qara, o cümlədən  22957  baş inək və camış, 190161  baş qoyun və keçi  və 1135 baş donuz mövcud olmuşdur. 01 oktyabr  2018-ci il tarixə rayonda  kənd təsərrüfatı işlərinin gedişi aşağıdakı kimi olmuşdur.

01 oktyabr   2018-ci il tarixə kənd təsərrüfatı işlərinin gedişi haqqında 

Məlumat

                Mal-qaranın sayı (baş)

    Heyvandarliq  məhsullarının istehsalı (ton)

Sənaye

Rayonun sənayesi əsasən meyvə şirələrinin istehsalı, qida məhsullarının istehsalı, elektrik enerıisi, qaz və buxarın istehsalı, bölüşdürülməsi və suyun yığılması və paylanması sahələri ilə təmsil olunmuşdur.

2018-ci ilin  doqquz ayında Qəbələ rayon sənayesində fəaliyyət göstərən müəssisələr tərəfindən  44828.2 min manatlıq və ya əvvəlki ilin müvafiq dövründən 2 dəfə faiz  çox sənaye məhsulu istehsal edilmiş və xidmətlər göstərilmişdir. Ümumi məhsul istehsalında və xidmətlərin göstərilməsində qeyri – dövlət   bölməsinin   xüsusi  çəkisi 88.6 faiz təşkil etmişdir. 2018-ci ilin  doqquz ayı ərzində Qəbələ rayonunda 33934.6 min manatlıq qida məhsulları  emal edilmişdir.Qəbələ rayonunda 2018-ci ilin  doqquz ayında istehlakçılarına 39621.0 min manatlıq məhsul istehsal edilmiş və 5207.2 min manatlıq sənaye xarakterli xidmətlər göstərilmişdir. 2018-ci ilin  doqquz ayı  ərzində sənaye müəssisələrində çalışan 1438  nəfərin orta aylıq nominal əmək haqqı 330 manat təşkil etmiş və əvvəlki illə müqayisədə 2.3 faiz çox deməkdir.

Tikinti

2018-ci ilin oktyabr ayın 1-vəziyyətinə rayonda əsas kapitala yönəldilmiş investisiyanın həcmi 36437.2  min manat, tikinti quraşdırma işlərinin həcmi isə  35305.1 min  manat   təşkil etmişdir. 2018-ci ilin  oktyabr  ayın 1-vəziyyətinə  ümumi sahəsi 16688  kv metr  olan  201 fərdi  ev tikilib istifadəyə verilmişdir. 2018-ci ilin doqquz ayı ərzində 12204.0  min manatlıq əsas fondlar istifadəyə verilmiş  bununda  18.0  min manatı dövlət, 12186  min manatı isə qeyri dövlət mülkiyyəti təşkil etmişdir. Hazırda  rayonda 15 min yerlik futbol stadionunun tikintisi  üçün yer ayrılıb, “Raftinq” Mərkəzində  tikinti işləri yekunlaşıb və “Cıdır” Atçılıq idman kompleksində  tikinti işləri başlanıb.

                                        Mədəniyyət və turizm

Rayonda 2018-ci il oktyabr ayının 1-i vəziyyətinə 1 mədəniyyət evi, 26 kitabxana,  1 xalq  teatrı,   31 klub,   4 mədəniyyət   və   istirahət  parkı,  3   muzey  fəaliyyət  göstərmişdir. Rayonda 93 mədəniyyət abidəsi və 1 dövlət  qoruğu vardır. Abidələrin 61-i dövlət əhəmiyyətlidir. Qəbələ rayonunun turizim sektoru təbiət mənzərələri, tarixi abidələri, mədəniyyət ocaqları çox müasir turizim kompleksləri baxımından zəngin imkanlara malikdir. Rayonun tarixi yerləri rayona gələn turistləri özünə cəlb edir.Gözəl təbiəti heyran edici mənzərələri olan bu yer qonaqlarda böyük təsürat oyadır. 2018-ci ilin doqquz ayında Qəbələ rayonu ərazisində 18 mehmanxana və mehmanxana tipli müəssisə fəaliyyət  göstərmişdir . Həmin mehmanxana və mehmanxana tipli müəssisələrdə nömrələrin (otaqların) sayı 8631- dir.  2018-ci ci ilin doqquz ayında Qəbələ rayonunda mehmanxana və mehmanxana tipli müəssisələrdə  bir  gecə qalmaq üçün  orta qiymət cəmi  106 manat təşkil etmişdir. Yerlərin ümumi sayı isə (birdəfəlik tutum) 19448 yer təşkil edilmişdir. Mehmanxana və mehmanxana tipli müəssisələrdə  doqquz ayında 103003  nömrə gün olmuşdur. 2018-ci ilin doqquz ayında mehmanxana və mehmanxana tipli müəssisələrdə gecələmələrin sayı 254445 olmuşdur. Ondan Azərbaycan vətəndaşları üzrə 78985, əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan  vətəndaşları üzrə 175460 gecə olmuşdur.  2018-ci ilin doqquz ayında mehmanxana vətəndaşı mehmanxana tipli müəssisələrə 159067 nəfər, o cümlədən 42024  nəfər Azərbaycanlı, 117043 nəfər isə əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan  vətəndaşları yerləşdirilmişdir.

Təhsil

Rayonda 4 ibtidai, 11-əsas və 53 orta məktəb fəaliyyət göstərir. Qəbələ rayonunda cari dərs ilində fəaliyyət göstərən 68 ibtidai, əsas və orta məktəblərdə 16150  nəfər şagird təhsil alır. 2600  müəllim bu şagirdlərin təlim tərbiyyəsi ilə məşğul olur. Bu məktəblərdə şagirdlər 485  kompyuterdən istifadə edir. Rayonda  22  məktəbə qədər uşaq müəssisəsi vardır ki,  bunlarda da uşaqların sayı 780 nəfərdir. Rayonda   fəaliyyət  göstərən Peşə təhsili məktəbində 408 nəfər gənc 8 ixtisas üzrə təhsil alır. Bu gənclərin təlim tərbiyyəsi ilə 15 nəfər müəllim  və 13 nəfər  usta  məşğul olur.

Səhiyyə

2018-ci il oktyabr  ayının 1-i vəziyyətinə rayonda 6 xəstəxana, bu xəstəxanalarda 330 çarpayı, 36 tibb və feldşermama məntəqəsi, 9 ambulator poliklinika müəssisəsi, cəmi 51 tibb müəssisəsi fəaliyyət göstərir.Bu  müəssisələrində 178 həkim, 461 orta tibb işçisi çalışır. Rayonda əhalinin  hər 10000 nəfərinə 18,8 həkim, 48,6 nəfər tibb işçisi düşür.Rayon Mərkəzi   xəstəxanası   əsaslı   şəkildə   təmir   edilmiş,   bütün    müasir avadanlıqlarla təmin edilmişdir. Rayonda müasir standartlara cavab verən böyük Regional müalicə Diaqnostika  mərkəzi və onun ətrafında müasir standartlara cavab verən istirahət parkı fəaliyyət göstərir.

Nəqliyyat və rabitə

Müstəqillik dövründən sonra ölkədə sosial – iqtisadi münasibətlərin yeni şəkildə formalaşması nəqliyyat və rabitə kompleksinə də bilavasitə təsir göstərmişdir.  İqtisadiyyatın bütün sahələrində, o cümlədən nəqliyyat və rabitə sektorunda, ardıcıl olaraq iqtisadi islahatların aparılması, ölkənin əlverişli coğrafi mövqeydə yerləşməsindən səmərəli şəkildə istifadə olunması, nəqliyyat və rabitə kompleksinin yüksələn xəttilə inkişafını sürətləndirmişdir. Müasir şəraitdə avtonəqliyyat vəsaitlərinin  rolu əvəz olunmazdır. Onlardan səmərəli istifadə olunması əsas amillərdən biridir. Məlum olduğu kimi avtonəqliyyatdan xalq təsərrüfatının bütün sahələrində, yəni yaxın və  uzaq məsafələrdə yük daşınmasında,  əhaliyə sərnişin xidməti göstərilməsində və sair sahələrdə istifadə olunur. Nəqliyyat və rabitənin əsas göstəriciləri aşağıdakı cədvəldə göstərilmişdir 

Nəqliyyat və rabitənin əsas göstəriciləri

İstehlak bazarı

2018-ci  ilin doqquz ayı ərzində rayonun istehlak bazarında  əhaliyə 37046 min manatlıq   pullu xidmət göstərilmişdir.  Pərakəndə əmtəə dövriyyəsinin ümumi həcmi  135680  min manat olmuş bu da keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 6.5  faiz və ya 8325 min manat çox olmuşdur. Pərakəndə əmtəə dövriyyəsinin ümumi həcmində iaşə dövriyyəsinin xüsusi çəkisi isə 8.2 faiz və ya 11190  min manat təşkil etmişdir. İctimai iaşə də daxil olmaqla pərakəndə əmtəə dövriyyəsinin və əhalliyə göstərilən pullu  xidmətlərin ümumi həcmi aşağıdakı  göstəricilərlə xarakterizə olunur

                                                                                                                   m i n  m a n a t l a

Əmək haqqı və məşğulluq

2018-ci ilin doqquz ayı ərzində rayon  iqtisadiyyatında muzdla çalışan  işçilərin orta aylıq əmək haqqı 344 manat təşkil etmiş və 2017-ci ilin həmin dövrünə nisbətən 18,6 faiz artmışdır. Yüksək orta aylıq əmək haqqı rayon iqtisadiyyatının elektrik enerjisi və qaz istismarında, rabitə, maliyyə vasitəçiliyində, dövlət idarəetməsi və müdafiə, məcburi sosial təminatda, təhsil sahəsində çalışan işçilərə məxsus olmuşdur. İqtisadiyyatın bazar münasibətlərinə doğru inamla addımladığı bir vaxda, əhalinin  sosial müdafiəsini həll  etmək, işçiləri qanuni müdafiə etmək, işçizlik hüququ olmayan uşaqlı analara, qarabağ əlilərinə digər az təminatlı tədbirlərin imtiyazlarını ödəmək, işsiz əhalinin bir hissəsinin iş  yerinə və ictimai işlərə cəlb olunması, onların sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi və digər vacib məsələlərin həlli məşğulu haqqında qanunların  təmin  etmək  Qəbələ  Məşğulluq  mərkəzinin  əsas  iş  pirinsipi olmuşdur. Qəbələ  rayon  Əmək və  Məşğulluq mərkəzinə 01 oktyabr  2018-ci il tarixə 1319 nəfər işsiz vətandaş  qeydiyyata alınmışdır. Qeydiyyata alınanlardan 210 nəfəri qadınlardır. Mərkəz tərəfindən işsiz kimi müraciət edən vətəndaşların öz arzusuna əsasən 518 nəfəri müxtəlif  peşələr üzrə işə düzəldilmişdir. Onlardan 115 nəfəri qadındır. 2018-ci il 01 oktyabr  vəziyyətinə Qəbələ rayonunda məşğul əhalinin sayı 50913 nəfər təşkil etmişdir. Məşğul əhalinin 12431 nəfəri muzdla işləyənlərdir. Muzdla işləyənlərin 7007 nəfəri yaxud 56.3 faizi dövlət mülkiyyətində 5424 nəfəri və ya 43.7 faizi isə qeyri dövlət mülkiyyətində fəaliyyət  göstərir. Məşğul əhalinin 75.5 faizi və ya  38482 nəfəri muzdsuz işləyənlərdir. Muzdsuz işləyənlərin 28053 nəfəri və yaxud 72.9 faizi kəndli  təsərrüfatlarda, 22.8 faizi yaxud  8774 nəfəri fiziki şəxslər, yerdə qalan 1655 nəfəri və ya 4.3 faizi isə digər sahələrdə çalışanlardır.

Yeni açılmış iş yerlərinin sayı

2003-cü ilin oktyabr ayının  1-dən 2018-ci il  oktyabr ayının 1-nə dək rayonda 17789 yeni iş yeri açılmışdır ki, onun da  15590  daimi iş yerləridir.

Aşağıdakı cədvəldə yeni iş yerlərinin açılması barədə illər üzrə məlumat  verilmişdir.

Əhalinin  sosial müdafiəsi

2018-ci ilin doqquz ayı ərzində Dövlət Sosial Müdafiə Fondu şöbəsi üzrə 11294 pensiyaçıya  işi üzrə 11475 nəfər əmək pensiyaçısı qeydiyyatda olmuşdur ki, onlardan 7543 nəfəri yaşa görə, 2960 nəfəri əlliliyə görə 791 ailə üzrə 972 nəfər  isə ailə başçısını itirməsinə  görə pensiyaçı olmuşdur. Pensiyaçılara təyin olunmuş  aylıq  ümumi pensiya məbləği 2097.1 min manat, 1 pensiya işi üzrə orta aylıq pensiya məbləği 185.68  manat təşkil etmişdir.