İqtisadiyyat

Ümumi məhsul buraxılışı və xidmətlərin istehsalı.

2024-cü il ərzində fəaliyyət göstərən müəssisə, təşkilat və fərdi sahibkarlar tərəfindən iqtisadiyyatın əsas sahələri (sənaye, kənd təsərrüfatı, tikinti, nəqliyyat və anbar təsərrüfatı, informasiya və rabitə, ticarət və nəqliyyat vasitələrinin təmiri) üzrə məhsul buraxılışı və xidmətlərin həcmi əvvəlki ilin eyni dövrünə nisbətən 1,5 faiz artaraq 452730,3 min manat olmuşdur. İstehsal edilmiş məhsulun rayon əhalisinin hər nəfərinə düşən həcmi  3104,0  manat  təşkil etmişdir.

Hesabat dövründə kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq sahəsində 151783,2 min manatlıq və ya ümumi məhsulun (33,5 faiz), ticarət; nəqliyyat vasitələrinin təmiri sahəsində 94241,4 min manatlıq (20,8 faiz), tikinti sahəsində 54362,2 min manatlıq (12,0 faiz), sənaye sahəsində 141340,6 min manatlıq (31,2 faiz), nəqliyyat və anbar təsərrüfatı sahəsində 7293,3 min manatlıq (1,6 faiz), informasiya və rabitə xidmətləri sahəsində 3709,6 min manatlıq (0,9 faiz) məhsul və xidmətlər istehsal edilmişdir.

Məhsul və xidmətlərin 76,8 faizi istehsal sahələrinin, 23,2 faizi isə xidmət sahələrinin payına düşmüşdür.

     Sənaye

Qəbələ rayonunun sənayesi əsasən mədənçıxarma sənayesi, emal sənayesi, elektrik enerjisi və qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı, su təchizatı; tullantıların təmizlənməsi və emalı sahələrini əhatə edir.

2024-cü ildə sənaye müəssisələri, habelə fərdi sahibkarlar və ev təsərrüfatları tərəfindən faktiki qiymətlərlə   sənaye xarakterli 141340,6 min manatlıq, əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən faktiki qiymətlərlə 9225,3 min manat, müqayisəli qiymətlərlə isə 4,9 faiz  çox sənaye məhsulu istehsal edilmiş və  sənaye xarakterli xidmətlər  göstərilmişdir.          

 Sənayenin fəaliyyət növləri üzrə məhsul buraxılışı (min manat)

Hesabat dövründə sənaye məhsullarının 11,1 faizi elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı, 80,9 faizi emal, 1,0 faizi su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı, 7,0  faizi isə mədənçıxarma  sektorlarında istehsal edilmişdir.

İstehsal olunmuş sənaye məhsulunun və göstərilmiş xidmətlərin 17055,0 min manatı və ya 12,1 faizi dövlət, 124285,6 min manatı və ya 87,9 faizi isə qeyri-dövlət sektorunun payına düşmüşdür.

          Hesabat dövründə 1487,64 min ton çınqıl, qırmadaş, xırda çay daşı və çaxmaq daşı,  2503,29 ton  emal edilmiş və konservləşdirilmiş kartof, 1864,07 min dkl  meyvə şirələri, 2291,68 ton  meyvə-tərəvəz konservləri,141,33 ton  qaymaq, xama 567,60 ton  kərə yağı,1159,71 ton  pendir və kəsmik, 19659,70 ton  buğda unu, 31643,12 ton çörək, 903,91 ton  unlu qənnadı məmulatları, 584,20 min dkl  alkoqolsuz içkilər, 0,20 min dkl araq, 55,38min dkl  şirinləşdirilməmiş sular,1,20 min dkl spirt, 49,79 min dkl  üzüm şərabı, 42,66 ton  emal edilmiş mərmər   istehsal olunmuşdur.

   2024-cü il ərzində  sənaye müəssisələrində 1806 nəfər çalışmış, onların orta aylıq nominal əməkhaqqı 699,6 manat olmuşdur. İşçilərin orta aylıq nominal əməkhaqqı  əvvəlki ilin müvafiq dövrünə  nisbətən  10,6 faiz artmışdır.

 Əsaslı tikinti  

2024-cü ildə müəssisə və təşkilatlar tərəfindən iqtisadi və sosial sahələrin inkişafı üçün əsas kapitala bütün maliyyə mənbələrindən 61818,2 min manat dəyərində və ya əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 16,8 faiz az vəsait yönəldilmişdir. Əsas kapitala yönəldilmiş vəsaitlərin 43456,8 min manatı və ya 70,3 faizi  dövlət, 18361,4 min manatı və ya 29,7 faizi isə qeyri-dövlət sektorunun payına düşmüşdür.

 Tikinti müəssisələri tərəfindən yerinə yetirilmiş inşaat işlərinin strukturu

 Tikintinin əsas göstəriciləri  

2024-cü ildə əsas kapitala yönəldilmiş vəsaitlərin 54362,2 min manatını və ya 87,9 faizini tikinti-quraşdırma işləri təşkil etmişdir. Tikinti-quraşdırma işlərinin 38135,2 min manatı və ya 70,2 faizi dövlət, 16227,0 min manatı və ya 29,8 faizi isə qeyri-dövlət mülkiyyətinin payına düşmüşdür.

2024-cü ildə tikinti müəssisələri və fərdi sahibkarlıq tərəfindən yerinə  yetirilmiş tikinti işlərinin dəyəri əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən  faktiki qiymətlərlə 18,9 faiz azalaraq  17134,6  min manat olmuşdur.

        2024-cü ildə tikinti sahəsində çalışan  işçilərin orta illik sayı 336 nəfər, orta aylıq nominal əməkhaqqı isə 670,8 manat olmuşdur.

 Kənd təsərrüfatı

2024-cü ildə kənd təsərrüfatı müəssisələri, ailə kəndli və ev təsərrüfatlarında 151783,2 min manatlıq məhsul istehsal olunmuşdur. İstehsal olunmuş məhsulun  88181,5  min manatı heyvandarlıq məhsullarının, 63601,7 min manatı bitkiçilik məhsullarının payına düşmüşdür.

 Kənd təsərrüfatının  ümumi məhsulunun strukturu

  Bitkiçilik.

2024-cü ilin yanvar-dekabr ayları yazlıq bitkilərin əkin sahəsi  keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 123,0 hektar və ya 7,0 faiz artaraq 1887,0 hektar olmuşdur. Hesabat dövründə əkilmiş yazlıq əkinlərin 218,0 hektarını (11,6 faizini) yonca, 354,0 hektarını (18,7 faizini) tərəvəz, 428,0 hektarını (22,7 faizini) kartof, 185,0 hektarını (9,8 faizini)  dənli və dənli paxlalılar (ondan 185,0 hektar  vələmir), 275,0 hektarını (14,6 faizini) birillik otlar, 10 hektarını (0,5 faizini) tütün, 415 hektarını (22,0  faiz), o  cümlədən 130 hektar  dən üçün  qarğıdalı və 2 hektar (0,1 faizini) bostan bitkiləri  təşkil edir.

2024-cü ilin 01 yanvar tarixinə 2025-ci ilin məhsulu üçün əkinlər ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisəli şəkildə aşağıdakı cədvəldə verilmişdir:

Yazlıq bitkilərin əkini haqqında  göstəricilər.

hektarla

Birillik və ikiillik bitkilərin əkin sahəsi və məhsul yığımı 

 Heyvandarlıq. 

2025-ci ilin yanvar ayının 1-i vəziyyətinə təsərrüfatlarda 35144 baş iri buynuzlu mal-qara, o cümlədən 17692 baş inək və camış, 117780  baş qoyun və keçilər, 770 baş donuz mövcud olmuşdur.

Mal-qaranın sayı, baş

Son dövrlər mal-qara arasında süni mayalanma işinin təşkili və onun genişləndirilməsi sahəsində ardıcıl tədbirlər görülmüşdür. Tədbirlərin nəticəsi olaraq 01 yanvar  2025-ci il tarixinə 9740 baş süni yolla mayalanmış heyvanlardan 6380 baş bala alınmışdır

 Nəqliyyat və anbar təsərrüfatı,informasiya və rabitə

Nəqliyyat. 2024-cü ildə avtomobil nəqliyyatı ilə yük daşınması əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən 5,8 faiz artaraq 1201,0 min ton, sərnişin daşınması  isə 8,3 faiz artaraq  9215,0 min  sərnişin olmuşdur.

2024-cü ildə nəqliyyat və anbar təsərrüfatı üzrə cəmi məhsul buraxılışının həcmi 7293,3 min manat olmuşdur ki, bunun da 5958,9 min manatı və ya 81,7 faizi fiziki şəxslərin payına düşür.

           Hesabat dövründə fiziki şəxslər tərəfindən nəqliyyat sektorunda 5958,9 min manat həcmində iş və xidmətlər göstərilmiş  və 2023-cü ilin müvafiq dövrünə nisbətən 6,4 faiz və ya 359,9 min manat artmışdır. Xidmətlərin 1735,6 min manatı və ya 29,1 faizi yük daşınmasının, 4223,3  min manatı və ya 70,9 faizi isə sərnişin daşınmasının payına düşmüşdür.     

Nəqliyyat sektorunun əsas göstəriciləri 

 İnformasiya və rabitə. 

 Fəaliyyət göstərən rabitə müəssisələri tərəfindən 2024-cü ildə əhaliyə, müəssisə və təşkilatlara faktiki qiymətlərlə 3709,6 min manatlıq və ya əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 80,8 faiz və ya 1657,6 min manat çox rabitə xidməti göstərilmişdir. Göstərilən rabitə xidmətlərinin dəyərinin 3322,2 min manatı və ya 89,6 faizi əhali tərəfindən ödənilmişdir.

Hesabat dövründə rayon  əhalisinə göstərilmiş poçt xidmətlərinin həcmi  isə əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə  22,2 faiz və ya 67,5 min manat azalaraq 236,8 min manat olmuşdur.

           Poçt və rabitə xidmətlərinin əsas göstəriciləri 

         Hesabat dövründə informasiya və rabitə xidmətlərindən əldə olunan gəlirin  1604,5 min manatı internet xidmətlərindən, 687,7 min manatı şəhər-kənd telefon rabitəsi üzrə xidmətlərdən, 59,8 min manatı şəhərlərarası və beynəlxalq telefon rabitəsi üzrə xidmətlərdən  daxil olmuşdur.

2024-cü ildə informasiya və rabitə fəaliyyət növü üzrə çalışan işçilərin  orta sayı 82 nəfər, orta  aylıq nominal  əməkhaqqı  isə  913,9 manat  olmuşdur. İşçilərin orta aylıq nominal əməkhaqqı əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən 45,7  faiz və ya 496,2 manat artmışdır.

Turizm

 Mehmanxana (hotel) və mehmanxana tipli obyektlərin  əsas göstəriciləri  

 Qəbələ rayonu ərazisində cari ildə 20 mehmanxana və mehmanxana tipli obyektdən 17-sı fəaliyyət göstərmişdir. 2024-cü ilin yanvar-dekabr aylarında hotel və mehmanxanalarda 24887 çarpayı- yerdən  istifadə olunmuşdur. Bir gün qalmaq üçün orta qiymət 39,5 manat təşkil etmiş və turistlərin qalma müddəti 1-2 gün olmuşdur. Hotel və mehmanxana tipli obyektlərə 102105 nəfər yerləşdirilmiş, onların 39137 nəfəri və ya 38,3 faizi  Azərbaycan, 62968 nəfəri və ya 61,7 faizi xarici ölkə vətəndaşları olmuşdur.

 Hotel və mehmanxana tipli obyektlərə yerləşdirilən yerli və əcnəbi turistlərin sayı əvvəlki ilin müvafiq dövrü illə müqayisədə 22282 nəfər və ya 27,9 faiz artmışdır. 2024-cü ildə yerli turistlərin sayında keçən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1384 nəfər və ya 3,6 faiz, əcnəbi turistlərin sayında isə 20898 nəfər və ya 49,6 faiz artma qeydə alınmışdir.

2024-cü ildə rayona gələn əcnəbi turistlər arasında Hindistan  vətəndaşları üstünlük təşkil edərək 27846 nəfər olmuşdur, bununla yanaşı Səudiyyə Ərəbistandan 11916 nəfər, Birləşmiş Ərəb Əmirlikdən 6671 nəfər, Pakistandan 3062 nəfər, Küveytdən 2770 nəfər, Gürcüstandan 1134 nəfər, Rusiyadan 978 nəfər, Qətərdən 973 nəfər,   Omandan 886 nəfər, İsraildən 744 nəfər, Türkiyədən 307 nəfər, Böyük Britaniyadan 256 nəfər,  ABŞ-dan 255 nəfər, Bəhreyndən 212 nəfər,  Özbəkistandan 81 nəfər, Qazaxıstandan 80 nəfər, Irandan 66 nəfər, digər ölkələrdən isə 4731 nəfər turist gəlmişdir.              

          2024-cü ilin dekabr ayında turizm obyektlərində işçilərin orta sayı 943 olmuşdur. Onlardan 228 nəfərini qadınlar, 60 nəfərini  turizm və otelçilik üzrə təhsil alan mütəxəssislər, 14 nəfərini isə əcnəbi işçilər təşkil edib.

 2024-cü il ərzində pərakəndə ticarət şəbəkəsində əhaliyə 322764,4 min manatlıq məhsul satılmış, xidmət subyektləri tərəfindən 66432,0  min manatlıq  ödənişli xidmət göstərilmişdir. 2023-cü ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əmtəə dövriyyəsi 1,2 faiz, əhaliyə göstərilmiş ödənişli xidmətlərdən əldə olunan gəlir 6,0 faiz artmışdır.

Pərakəndə ticarət, ödənişli və iaşə  xidmətləri  haqqında göstəricilər.

Əmtəə bazarı

        2024-cü ildə pərakəndə ticarət dövriyyəsi əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən müqayisəli  qiymətlərlə 1,2 faiz artaraq  294504,4  min manat olmuşdur.

Pərakəndə ticarət dövriyyəsinin strukturu                                                                    

Pərakəndə ticarət dövriyyəsinin makrostrukturu                                                            

 Əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlər

2024-cü ildə  əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin dəyəri 2023-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 6,0 faiz  artaraq 66432,0 min manat olmuşdur. Fiziki şəxslər tərəfindən əhaliyə  göstərilən ödənişli xidmətlər isə müqayisəli qiymətlərlə 6,9 faiz artaraq 16082,0 min manat  təşkil  etmişdir.

Ödənişli xidmətlərin göstərilməsi                                                                    

İctimai iaşə xidmətləri

  2024-cü ildə ictimai iaşə dövriyyəsi 2023-cü ilin müvafiq  dövrü ilə müqayisədə  10,2  faiz artaraq  28260,0 min manat olmuşdur.

İctimai iaşə dövriyyəsi

         Özəl sektorda ictimai iaşə dövriyyəsinin 49,2 faizi  hüquqi şəxs statuslu müəssisələrin, 50,8 faizi isə bu sahədə sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fərdi sahibkarların payına düşür. Fiziki şəxslər tərəfindən iaşə dövriyyəsinin həcmi 2023-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 18,3  faiz artaraq 14369,6  min manat olmuşdur.

Demoqrafik vəziyyət 

         2024-cü ilin ilkin məlumatlara əsasən  rayon  əhalisinin sayı 676 nəfər və ya 0,6 faiz artaraq 01 yanvar 2025-ci il vəziyyətinə 109555 nəfərə çatmışdır. Əhalinin bir kvadrat kilometrə olan sıxlığı 70,4 nəfər olmuşdur.

         Rayon əhalisinin ümumi sayından 35,2 faizi şəhər, 64,8 faizi kənd sakinlərinin, 50,8 faizi kişilərin, 49,2 faizi isə qadınların payına düşür. Hazırda  hər 1000  kişiyə 969 nəfər qadın düşür.

Rayonda 679 məcburi köçkün ailəsi və bu ailələrdə 2324 nəfər məcburi köçkün vardır. Rayonda 1 şəhər, 3 qəsəbə, 60 kənd ərazi nümayəndəliyi və 29 bələdiyyə fəaliyyət göstərir.

Demoqrafik göstəricilər

         2024-cü ildə Ədliyyə Nazirliyinin qeydiyyat şöbəsi tərəfindən cari ildə  1218 nəfər doğulan körpə qeydə alınmış və ötən ilin müvafiq dövrü ilə  müqayisədə  bu göstərici  əhalinin hər 1000 nəfərinə  12,8-dan 11,1-yə  düşmüşdür.

        2024-cü ildə rayonda 542  ölüm halı qeydə alınmış və 2023-cü ilin müvafiq dövrü ilə müqyisədə  əhalinin hər 1000 nəfərinə bu göstərici 5,1-dən 4,9-a düşmüşdür.

        Cari ildə qeydiyyat şöbələri tərəfindən 582  nikah və 161 boşanma halları qeydə alınmış və ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin hər 1000 nəfərinə nikahların sayı  azalaraq 6,0-dan 5,3-ə, boşanmaların sayı 1,6-dan  1,4-ə düşmüşdür.

 Yeni iş yerlərinin açılması

   01 yanvar 2020-ci ildən 01 oktyabr 2024-cü ilədək olan dövrdə rayonda yeni açılmış iş yerləri barədə məlumat aşağıdakı cədvəldə verilmişdi.             

        2024-cü ildə  678  yeni iş yeri açılmışdır.